بزرگنمایی:

به گزارش پایگاه خبری صبح ملت نیوز و به نقل از تجهیز نیوز، مهندس سید محمدرضا حسینی علی آباد (دبیر سرویس دانش و فناوری پایگاه خبری تجهیز نیوز) با دکتر فرزاد رمضانی راد (دانش آموخته دکتری مدیریت دولتی، متخصص، پژوهشگر و تحلیلگر در حوزه کسب و کار و فناوری اطلاعات در صنعت بانکداری) در خصوص تحلیل و واکاوی مسائل اقتصادی و بانکی از دیدگاه کلان گفتگو نمود:

1.تاثیرکرونا بر اقتصاد کشور و مشاغل چگونه بوده است؟

ویروس کرونا تبدیل شدن به یک  ویروس همه گیر جهانی، پیامد های اقتصاد بسیاری در پی داتشه و تقربیا همه  کشور های دنیا ازآن متاثر شده  و بنابراین  اقتصاد جهانی سال 2020 را با یک رکود  قابل توجه سپری کرد. در این میان، ایران نیز مانند بسیاری از کشورها درگیر این همه گیری جهانی شده  و در نتیجه از پیامد های اقتصادی ناشی ازان رنج می برد.شیوع کرونا ویروس از انتهای سال 1398 و تداوم آن در سال 1399، اقتصاد ایران را در یک وضعیت رکود همراه با نا اطمینانی قرار داده است. کاهش تقاضا برای صادرات محصولات ایران( وبه طور کلی کاهش تجارت جهانی) تقاضای کل را از طرف تجارت خارجی متاثر می کند.در بخش داخلی نیز تقاضای کل، هم به واسطه کاهش درآمد خانوار و هم کاهش برخی کالاها و خدمات که منجر به شیوع بیشتر ویروس می شوند (مانند حمل و نقل، رستوران و هتلداری ،پوشاک و…) تحت تاثیر قرار می گیرد. از طرف عرصه کل اقتصاد نیز به دلیل اختلال در شبکه  تامین مواد اولیه و محدودیت فعالیت برخی از واحد های صنفی، با شوک عرصه مواجه شده است. در کنار موارد فوق ، نااطمینانی در مورد مدت زمان تداوم بیماری، بر ابهام شرایط اقتصادی پیش رو می افزاید.

2. مفهوم نقدینگی در اقتصاد چیست ؟ نقدینگی چه تاثیری بر بیکاری خواهد داشت ؟ علل تورم و  رابطه بین تورم و بیکاری چگونه است؟ رشد نقدینگی چگونه بوده است؟

نقدینگی یا به عبارت صحیح تر، حجم پول مجموع پول و شبه پول است.نقدینگی در یک کشور به معنای مجموع اسکناس ها و مسکوکات و سپرده های دیداری در یک  کشور  است. تفاوت نقدینگی با حجم پول در یک کشور ، در سپرده های غیر دیداری افراد نزد بانک ها است. با افزایش نقدینگی ، افرایش قیمت ها و  به تبع تورم ایجاد می شود. ثبات سیاسی  و اقتصادی یک کشور از طریق  شاخص های متفاوتی سنجیده می شود که تورم از جمله آنها است.  تورم عموماً به معنی افزایش غیر متناسب  سطح عمومی قیمت ها در نظر گرفته می شود.به سخن دیگر، تورم، روند فزانیده و نامنظم افزایش قیمت ها در اقتصاد است.  با تعریف  تورم، می توان نرخ تورم را نشان دهنده افزایش یا کاهش یا ثبات در قیمت مصرف کننده کالا و خدمات دانست. دو دلیل عمده برای تورم عبارتند از: کاهش عرصه کل یا افزایش  تقاضای کل ودر مقابل، پول گرایان رشد عرصه پول مازاد بر رشد اقتصادی را عمده ترین دلیل تورم  می دانند. به عبارت دیگر،تورم، تناسب نداشتن حجم پول در گردش با عرصه خدمات و کالاها ست. هرجه میزان تورم بیشتر شود، قدرت خرید یک واحد پول کمتر می شود. نبود  تعامل میان درآمد ها و هزینه دولت منجر به تورم  می شود.

 افزایش نرخ ارز مهمترین عامل کوتاه مدت و کسری بودجه دولت و رشد نقدینگی مهمترین عوامل بلند مدت موثر بر نرخ تورم بوده اند. الیته شیوع کرونا هم نقش مهمی در تشدید عوامل فوق داشته است.

 هرجه میزان بیکاری بالاتر باشد،میزان افزایش دستمزد پولی پایین تر است. به دیگر سخن میان تورم دستمزدها و بیکاری رابطه وجود دارد. بنابراین منحنی فیلیپس در اقتصاد تضاد رابطه بین تورم دستمزدها و بیکاری  را بیان می کند.

حجم نقدینگی در پایان شهریور ماه 99 به عدد 2 هزار  و 943 هزار و 987 میلیارد تومان رسیده که این رقم در 6 ماهه اول امسال حدود 17/1 درصد و در یک سال منتهی  به پایان  شهریور ماه 36/2 درصد رشد داشته است.

3. رشد اقتصادی در فواصل سال های 94 الی 99  در صنایع مختلف  چگونه بوده است؟ کدام صنعت از نظر رشد اقتصادی در وضعیت نامنا سب تری  نسبت به سایر بخش ها قرار دارد ؟

رشد اقتصادی در سال های 94 الی 99  به روایت آمارهای بانک مرکزی و مرکز آمار ایران به ترتیب برابر با :0، 14، 4/3، 5-، 6- و 2/8- می باشد.

• افت رشد اقتصادی در سال های 94 عمدتاً به دلیل کاهش شدید قیمت نفت بوده است.
• رشد اقتصادی در سال های 95 عمدتاً به دلیل افزایش مجدد  صادرات نفت و بازاریابی بازرهای صادراتی بر  می گردد
• رشد اقتصادی در سال های 96  کمی  بیشتر از روند بلند مدت اقتصاد ایران بوده است.
• رشد اقتصادی 1398 (با نفت) با روایت مرکز آمار و بانک مرکزی به ترتیب برابر با:6/9-،6/5  می باشد.
• رشد اقتصادی 1398 ( بدون  نفت) با روایت مرکز آمار و بانک مرکزی به ترتیب برابر با 0.5- ، 1/1 می باشد.

بطور کلی رشد اقتصادی بدلیل شوک ارز و تحریمی در بخش عرصه اقتصاد و کاهش تقاضا  به دلیل  کاهش  در آمد نفت  موجب  تعمیق رکود و در عین حال کاهش شدت  افزایش تورم،  بصورت رکورد تورمی است.رشد اقتصادی در نفت در سال های 97 الی 99 به ترتیب برابر با :18/6-، 38/7- و16- می باشد. رشد اقتصادی در  کشاورزی در سال های 97 الی 99 به ترتیب برابر با : 0/9-،8/8+ و 3/7- می باشد. رشد اقتصادی در  صنعت و معدن  در سال های 97 الی 99 به ترتیب برابر با : 7/5-، و1/4+ می باشد. رشد اقتصادی در  ساختمان  در   سال های 97 الی 99 به ترتیب برابر با : 5/5-،0/2-و3/9+ می باشد. رشد اقتصادی در  خدمات  در سال های 97 الی 99 به ترتیب برابر با : 0/6-،2/ 0 – و1/6- می باشد. هماهنگونه که بیان شد  رشد اقتصادی  در خدمات و نفت نسبت به سایر صنایع کمتر می باشد.

4. رشد اقتصادی در سال 2020 چگونه بوده است ؟

رشد اقتصادی در سال 2020 از دیدگاه صندوق بین المللی پول(IMF)  طبق پیش بینی در آوریل2020 برابر با 5/9- و در اکتبر 2020 برابر 4/9- در صد بوده است. (لازم به ذکر است تحلیل و  آمار IMF بر اساس اطلاعات  ارسالی ایران  بدست آمده است )

5. پیش بینی رشد اقتصادی در سال 1400 چگونه خواهد بود ؟

با فرض سه شرط ذیل:

• احیای قابل توجه اقتصاد چین
• افزایش صادرات نفت ایران به چین
• بهبود مذاکرات فی مابین ایران و آمریکا

از دیدگاه صندوق بین المللی پول(IMF)  در سال 2021 رشد اقتصادی برابر با 3/1  می باشد و از دیدگاه Economic   در سال 2021 رشد اقتصادی برابر با 0/2 و از دیدگاه صندوق بین المللی پول(IMF)  در سال 2022 رشد اقتصادی برابر با 1/5  می باشد.

6. سهم شاغلاندر تابستان 99  چگونه بوده است؟

سهم شاغلان  در تابستان 99 در بخش خدمات 48 درصد، صنعت 33 درصد و کشاوری 19 درصد است ولی با اینکه در بخش خدمات سهم شاعغلان بیشتر است ولی رکود در این بخش از سایر بخش ها نیر زیادتر می باشد.

7. نرخ تورم ( مصرف کننده و تولید کننده ) در فواصل سال های 96 الی 99 چگونه بوده است؟

 الف ) تورم مصرف کننده : در سال های 96 الی 99 به ترتیب برابر با : 8/2 ،26/9 ،34/8 ، 26 می باشد.

 ب ) تورم تولید کننده:  در سال های 96 الی 99 به ترتیب برابر با : 13/9 ،47/5 ،36/7 ، 23/6 می باشد.

مقایسه تورم  فی مابین  تابستان 98 تا تابستان 99  در هتل و رستوران، حمل و نقل و تعمیرات به ترتیب برابر است با : 37/9- 37/7-36/7 می باشد.

8. اثرات کرونا بر تولید  چگونه سنجش و ارزیابی می شود ؟

پدیده کرونا شوک غیر منتطره ای به اقتصاد ایران وارد کرد.تاپیش از ظهورکرو.نا، پیش بینی ما صفر شدن رشد اقتصادی و خنثی شدن کامل اثرات شوک تحریم در سال 1399 بود . پدیده کرونا به شرحی که خواهد امد اثرات مخربی نسبت به ترحیم بر اقتصاد ایران  برجا گذاشنته و خواهد گذاشت  و به همین دلیل سال 1399 . 1400 احتمالاً آبستن نحولات نسبتاً شدیدی خواهد بود .

در تحلیل سمت عرصه باید توجه داشت که نیمی از اقتصاد ایران مربوط به بخش خدمات است و کرونا بیش از همه بر ایران این بخش اثر گذار  بوده است. تحریم  بر بخش نفت و تاحدودی صنعت موثر بوده که بخش کوچکتری از اقتصاد ایران را تشکیل می دهد.

افت تقاضا خود را به شکل کاهش تقاضا برای تسهیلات بانکی و در نتیجه افت نرخ بهره بین بانکی  نشان داده  است.

9. نرخ تورم در سال 2020  چگونه پیش بینی می گردد ؟

پیش بینی نرخ تورم از دیدگاه صندوق بین المللی پول(IMF)  درآوریل  و اکتبر 2020  به ترتیب برابر با : 34/2  و 30 در صدمی باشد.

10. رشد اقتصادی کشورهای منتخب 2021 از دیدگاه صندوق بین المللی پول(IMF)  و نرخ تورم کشورهای همسایه در2021 را چگونه می بینید؟

رشد اقتصادی کشورهای منتخب2021  از جمله : افغانستان، عراق، پاکستان،ترکیه،ترکمنستان و امارات به ترتیب  برابر با 4-2/5-1-4/9-4/6-1/3 می باشد.

نرخ تورم کشورهای همسایه در2021 از جمله: ایران30%- ، امارت1/5، پاکستان8/8 عراق1/0 و افغانستان  باشد.

11.ارقام کلیدی لایحه بودجه 1400 را  تحلیل و بیان نمایید؟

• بودجه  عمومی از 650 هزار میلیارد در سال 1399 به 930 هزار میلیارد تومان در سال 1400
• بودجه کل کشور از 2026 هزار میلیارد در سال 1399 به 2435 هزار میلیارد تومان در سال 1400
• افزایش حقوق کارکنان  از 15 درصد  در سال 1399 به 25 در صد  در سال 1400
• وضعیت دلار در بودجه  در سال 1399 به 8500 تومان به 11500  در سال 1400
• درآمد حاصل از فروش نفت  از 57 هزار میلیارد در سال 1399 به 199 هزار میلیارد تومان در سال 1400
• فروش سهام دولتی در بورس 11/4 هزار میلیارد در سال 1399 به 95 هزار میلیارد تومان در سال 1400
• منابع درآمد مالیاتی از 5/2 هزار میلیارد در سال 1399 به 247 هزار میلیارد تومان در سال 1400
• 800 هزار بشکه در روز  در سال 1399 به 1400 هزار بشکه در روز  در سال 1400

12.عوامل موثر بر رشد اقتصادی در سال 1399  چیست ؟

• بهبود صادرات محصولات معدنی و فلزات
• بهبود صادرات محصولات پتروشیمی
• جایگزینی واردات در صنایع لوازم خانگی و قطعات خودرو
• تحریک تقاضای مسکن
• جایگزینی واردات محصولات کشاورزی و نهاده ها

13.عوامل موثر تعلیق کننده رکود چیست ؟

• کاهش مخارج دولت
• کاهش شدید فعالیت های خدماتی ناشی از اثرات شیوع کرونا
• کاهش واردات تجهیزات و موارد اولیه تولید
• کاهش تقاضای کل اقتصاد از افت سرمایه گذاری ،کاهش مصارف خانوار و کاهش صادرات

14.عوامل موثر بر تعیین کننده نرخ تورم را  بیان نمایید؟

• نحوه کسری بوده دولت
• میزان برداشت ریالی از صندوق توسعه ملی
• میزان خرید اوراق دولت توسط بانک مرکزی
• میزان تنخواه گردان خزانه
• نحوه مدیریت کسری  بانک ها در بازار بین بانکی
• نحوه مواجعه دولت با سود تسعیر بانک مرکزی

15.پیش بینی نرم تورم چگونه می باشد ؟

باتوجه به روند تغییرات کل های پولی، روند تغییرات ترکیب نقدینگی، وضعیت کسری بودجه و عملکرد بخش واقعی، انتظار می رود  نزخ تورم در سال 1399 در بازه  38 تا 48 درصد  تغییر کند .

16.وضعیت بازار سرمایه ( نرخ ارز- نرخ بهره- ورودی پول- انتظارت آتی) را بیان نمایید ؟

نرخ ارز : افت شدید تراز تجاری کشور (با احتساب صادرات نفت و گاز )در دو سال اخیر از بالای گردیده است .برآورد کسری عرضه نسبت به مجموع تقاضای ارز کشور (واردات رسمی، قاچاق، خروج 99کشور، موجب شکل گیری تنگنای ارزی شدید در سال میلیارد دلار می باشد .با توجه به وضعیت موجود به نظر می رسد، تنگنای ارزی همچنان ادامه دار باشد و در صورت 20 سرمایه و تقاضای خدمات ارزی )بیشتر از وقوع اتفاقات با جنبه روانی مثبت (مانند نتایج انتخابات آمریکا)، کاهش نرخ دلار در میان مدت شانس چندانی نداشته باشد، مگر اینکه در بازار واقعی عرضه ارز، گشایش مهمی روی دهد.

انتظارت آتی : تا انتهای سال مهم ترین رویداد به لحاظ شکل دهی انتظارات آتی، نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا می باشد .با توجه با نتایج نظرسنجی ها و مدل های شبیه سازی مبتنی بر احتمال بالای انتخاب آقای بایدن، پیش بینی ما این است در صورت انتخاب وی عطش خرید دارایی در بازارها در یک بازه چندماهه متوقف شود . با این وجود این موضوع کوتاه مدت (چند ماهه ) بوده و در صورت عدم مشاهده تغییرات واقعی و پیدایش روزنه های گشایش، احتمالاً انتظارات مثبت روانی فروکش خواهد کرد و مجدداً زمینه تقاضا برای خرید دارای یها شکل خواهد گرفت.

ورودی پول : از جمله محرک های اصلی بازار سرمایه در سنوات اخیر ورود حجم قابل توجهی نقدینگی بویژه از سمت اشخاص حقیقی بوده است .بررسید و معیار اصلی این محرک شامل خالص ورود پول حقیقی و نسبت ابطال به صدور در صندو قهای بزرگ سهام، حاکی از تضعیف این جریان طی ماه های اخیر می باشد .انتظار نمی رود که در کوتاه مدت روند ورود پول به سطوح بالای قبلی بازگردد.

نرخ بهره : با توجه به رشد بالای پایه پولی در زمستان تابستان با اعمال سیاست انقباضی بانک مرکزی و کاهش پایه پولی، نرخ بهره مذکور تغییر جهت داده و به سطوح قبلی خود بازگشته است .به موازات افزایش نرخ بهره در ماه های اخیر دولت نتوانسته است از طریق انتشار اوراق با نرخ های پیشین تأمین مالی نماید .با توجه به وضعیت کسری بودجه دولت، تنها در صورتی که فروش نفت بتواند افزایش قابل توجهی داشته باشد، امکان اتخاذ سیاست انبساطی و مدیریت نرخ بهره وجود دارد .در غیر این صورت نیاز دولت به انتشار حجم بالای اوراق، موجبات افزایش نرخ بهره را فراهم می نماید روند آتی نرخ بهره متأثر از امکان دولت در فروش نفت بوده و اثرگذاری آن بر نسبت قیمت به درآمد با توجه به سناریوها مثبت یا منفی باشد.

17.  تاثییر فناوری نو ظهور بر مدل تجاری بانک ها چگونه است ؟

 توسعه روز افزون تکنولوژی، بانک ها را مجاب ساخته تا فناوری های مالی خود را از طریق شرکت های فینتک توسعه  دهند تا خدمات امن و کم هزینه برای کاربران مهیا سازند.

تاثیر فناوری بر مدل های تجاری بانک ها بسیار چشمگیر بوده است. پیشرفت های دیجیتالی بر سیستم های پرداخت، فعالیت های بازار سرمایه، تمدید اعتیار و جمع آوری سپرده تاثیر زیادی گذاشته است. بانک ها از چند دهه گذشته تاکنون اشکال دیجیتالی پول و پرداخت ها را از طریق نظارت بر سپرده هاف دسترسی انحصاری به سیستم توسیه حساب بانک مرکزی و مشارکت نزدیک با شرکت های کارت اعتباری کنترل کرده اند.

دارایی های  متنوعی که در تراز نامه بانک ها قرار ندارند مانند:  رمز ارزها، کیف پول های الکترونیکی،پول های ثابت یا موجودی های ارائه دهندگان خدمات مخابراتی چالش های زیادی را برای بانکها نه بدلیل خود دارایی ها بلکه به خاطر استفاده از فناوری های پیشرفته مرتبط با دارایی ها است.

فناوری های پشرفته شرکت های غیر بانکی نه تنها به بخش مربوط به پرداخت ها بلکه به بخش های مختلف دیگر خدمات مالی میز ورود پیدا کرده اند.

فین تک ها (فناوری هایی که در بخش مالی مورد استفاده قرار می گیرند)و بیگ تک ها (شرکت هایی که دارای بزرگترین فناوری در سطح جهانی هستند مانند »آمازون ؛گوگل،اپل و…) از مهمترین ارائه دهندگان خدمات مالی هستند.بانک ها باید به منظور موفقیت در عرصه  دیجیتال به پیاده سازی فناوری مالی روی آوردند.  

 18.پیش بینی تاثیر هوش مصنوعی در صنعت بانکداری در سال 2021 چگونه خواهد بود؟

در سال جاری تعداد زیادی از پیش بینی ها درمورد هوش  مصنوعی و یادگیری ماشین بوده است. در واقع پیش بینی ها این باره آنقدر زیاد است که خود به چند زیر مجموعه  قابل توجه تقسیم می شوند. یک مجموعه از پیش بینی ها به چگونگی دموگراتیک شدن، در دسترسی بودن، مقرون به صرفه بودن و بالغ شدن هوش مصنوعی متمرکز است.

هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، برای پایگاه گسترده تری از کاربران در دسترس خواهد بود.اگرچه زمینه های دانش داده برای بهره گیری از هوش مصنوعی تا کنون ضروری بوده است اما این روند  تغییر می کند  و به سمتی می رود که شامل هر کسی در سازمان که برای تصمیم گیری هوشمند تر به  دسترسی به داده احتیاج دارد، شود.

19.ارائه خدمات به مشتری در بانکداری دیجتیال  چگونه خواهد بود؟

بانکداری دیجیتال فراتر از بانکداری بون کاعذ یا بانکداری الکترونیک است که تجربه مشتری جدید،ابزار های جدید پرداخت و خدمات سریع تر و کارآمد تر از محورهای اصلی آن هستند. لذا بانکها  می بایست با توسعه زیر ساخت های فنی و بهره مندی از فناوری های مالی پیشرفته، بانکداری دیجیتال را گسترش داده و تجربه امن و اسان  بانکداری دیجیتال را برای کاربران خود مهیا سازند.

بانکداری دیجیتال، به جای ایجاد سرویس و ارائه به مشتری، برروی پلتفرم بانک سرویس های مد نظر مشتریان ایجاد شده و در اختیار انان قرار داده می شود. بطور کلی بانکداری دیجیتال بر پایه ارائه سرویس  است که تفاوت اصلی آن با سیستم فعالی بانکداری می باشد.