انتشار زیاد اخبار خودکشی موجب گسترش و عادی سازی آن میشود
مدیر گروه سلامت روان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی دزفول در جلسه آموزشی راهنمای انعکاس خبر خودکشی با رسانه ها گفت: باید یک اصول و استانداردی را برای درج خبر مربوط به خودکشی در نظر گرفت تا خود نقش پیشگیری از خودکشی در جامعه باشد.
مریم منصوری باغبادرانی با آموزش مطالبی ارسالی از سوی دفتر سلامت روان وزارت بهداشت به منظور راهنمای انعکاس بهتر اخبار خودکشی در رسانه ها، اظهار داشت: همکاران ما در دانشگاه های علوم پزشکی در سطح همه استان ها بارها نشست هایی را با اصحاب رسانه در خصوص موضوع خودکشی به اشتراک گذاشته و مورد بازبینی مجدد قرار داده اند، زیرا باید در نظر داشت که انتقال اخبار مربوط به آسیب های اجتماعی بویژه خودکشی با چه ساز و کاری صورت گیرد، تا بیش از اینکه بار منفی در جامعه برجای گذارد، اثر بخشی مثبتی داشته باشد.
این روانشناس اضافه کرد: امروزه رسانه ها با ترمیم طیف وسیعی از اطلاعاتی که به افراد منتقل می‌کنند نقش مهمی را در رشد جامعه بشری ایفا خواهند کرد، چرا که همواره تاثیر بسزایی در نگرش ها، سبک زندگی و رفتارهای افراد بر عهده دارند.
وی با بیان اینکه در جامعه ما فضای مجازی، تلویزیون، رادیو و همچنین محتویاتی که در سینما گفته میشود تا حد زیادی روی رفتار فرزندان و والدین تاثیر گذاشته و همچنین افراد به راحتی تحت تاثیر نقش ها قرار می‌گیرند، افزود: حتی یک بار تماشای فیلمی از یک رفتار صحیح تاثیری بسیار بیشتری از گفتار درمانی در ذهن کودکان داشته و برای مدتی طولانی در ذهن کودک ثبت میشود.
اهمیت نقش رسانه ها در سلامت جامعه
مدیر گروه سلامت روان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی دزفول به اهمیت نقش رسانه ها و اطلاعاتی که از محیط به ذهن افراد القا میشود، اشاره کرد و گفت: تهیه و نشر اخبار مرتبط با سلامت جسمی و روانی باید با احتیاط و حساسیت خاصی صورت گیرد، زیرا انتشار خبر نادرست و مطرح نمودن داستانی درباره خودکشی در رسانه ها و فضای مجازی تبعات بسیار بدی داشته و موجب میشود به دنبال آن اتفاقات بدتری رخ دهد که کنترل آن بویژه برای کودکان و نوجوانان سخت است.
منصوری تصریح کرد: باید یک اصول و استانداردی را برای درج خبر مربوط به خودکشی در نظر گرفت تا خود نقش پیشگیری از خودکشی در جامعه باشد.
وی افزود: بدون شک غم انگیز ترین روش ختم زندگی یک فرد، خودکشی است و مرگ ناشی از خودکشی تبعات روحی و روانی بسیاری برای بازماندگان برجای می‌گذارد. جدا از آنکه خداوند در قرآن کریم نیز تاکید کرده هرگز خود را نکشید.
مدیر گروه سلامت روان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی دزفول بیان داشت: اغلب افرادی که برای خودکشی فکر یا اقدام می‌کنند، دچار تردید هستند، زیرا در مصاحبه هایی که با آنان انجام شده، روشن شد که اطمینانی برای مردن نداشتند و به گفته بسیاری از این افراد خودکشی یک ندا و فریادی برای جلب توجه و دیده شدن است و بسیاری قصد دارند تا صرفا به دیگران القا کنند که من هم به دیده شدن نیاز دارم؛ بنابراین اغلب کارشناسان سلامت روان و جامعه شناسان میگویند افرادی که قصد یا فکر خودکشی دارند نیاز به صحبت و مشاوره دارند.
منصوری با اشاره به اینکه مشاوره های استاندارد و اصولی و ارتباط صحیح با این افراد از اهمیت زیادی برخوردار است افزود: گزارش‌های خودکشی و بیان مطالب هیجان انگیز تاثیر زیادی بر انسان و عواطف و مغز او می‌گذارد و موجب میشود افراد دست به کارهایی بزنند که حتی خود متوجه آن نشوند.
تاثیر انتشار اخبار خودکشی در افزایش تعداد خودکشی ها و گسترش آن در جامعه
به گفته وی هر چه میزان تبلیغ خودکشی بیشتر باشد، تاثیر بیشتری در بروز ایجاد خودکشی در دیگران دارد؛ بنابراین باید پخش گزارش هایی در این رابطه در تلویزیون با دقت و رعایت بیشتری صورت گیرد.
مدیر سلامت روان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی دزفول گفت: پرهیز و کنترل اینگونه اخبار می‌تواند در جلوگیری از این عمل، کمک کننده باشد بخصوص برای سنین نوجوانی و جوانی، چرا که انتشار زیاد اخبار خودکشی موجب گسترش و عادی سازی آن میشود. از طرف دیگر از ذکر دلایل خودکشی تا حد امکان باید امتناع کرد.
به گفته منصوری منابع معتبری برای این اخبار وجود دارند که از جمله آن می‌توان به مرکز گسترش شبکه هایی که در وزارت بهداشت وجود دارد، بیمارستان، ثبت احوال پزشکی قانونی، بهورز ها و نیرو انتظامی اشاره کرد و هر کدام به طور جداگانه وظیفه ثبت موارد خودکشی را برعهده دارند.
وی با بیان اینکه در انتشار اینگونه اخبار، توجه به چند نکته ضروریست گفت: برای ارائه آمار خودکشی نباید تنها به ارائه ارقام و اعداد اتکا کرد، آمار باید با دقت و به درستی و با استفاده از نظر یک متخصص و کارشناس این حیطه تفسیر شود، زیرا ممکن است ارقام بزرگ و ناراحت کننده باشد اما هنگام تفسیر نسبت به جمعیت و شرایط آمار کل خودکشی در نگاه کلی معمولی باشد.
مدیر گروه سلامت روان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی دزفول اظهار داشت: وزارتخانه دستورالعملی را برای برنامه اجرایی پیشگیری از خودکشی به ما ارائه کرده که در آن آمارهای مربوط به خودکشی و همچنین میزان گسترش آن را به ما نشان داده است. از طرفی برای اینکه ما مقایسه کنیم در کجا قرار داریم، جایگاه شاخص کشوری را نیز نشان داده است.
مراقب واژه ها باشید، کلمه ها می توانند کشنده باشند!
منصوری با اشاره به اهمیت اعتبار منابع اطلاعاتی مورد استفاده، اضافه کرد: در نشر اخبار باید از کلماتی نظیر “همه گیری خودکشی” پرهیز شود چرا که ناخودآگاه ذهن مردم را دچار تشویش می‌کند.
این روانشناس درخصوص چگونگی انتشار موضوعات خودکشی گفت: به منظور پیشگیری از خودکشی های تقلیدی لازم است که از برخی موارد پرهیز شود، پوشش خبری هیجان انگیز در خصوص خودکشی بویژه در مورد افراد مشهور و کسانی که موقعیت اجتماعی برجسته ای دارند تا حد امکان باید محدود باشد، از طرفی چاپ عکس افراد و روش اقدام و صحنه خودکشی باید با محدودیت همراه باشد. همچنین وزارت نیز تاکید زیادی داشته که به جزئیات خودکشی و محل و وسیله آن اشاره نشود.
تاثیر اصحاب رسانه در کاهش آمار خودکشی
وی با بیان اینکه همواره جامعه شناسان و روانشناسان ما معتقدند که خودکشی تحت تاثیر چندین عامل شکل می‌گیرد و عوامل متعددی نظیر بیماری های روانی در این مورد موثر است اذعان کرد: کمکی که اصحاب رسانه می‌توانند به نظام سلامت و بهداشت کنند این است که در مورد نقش بیماری های روانپزشکی، بیماری های جسمی، مصرف مواد، مشکلات خانوادگی و تعارضات بین فردی و استرس ها که همگی در نهایت منجر به افسردگی و فقدان در زندگی می‌شوند کمک کرده و محتوا تولید کنند.
به گفته منصوری نداشتن فقط به معنای مشکلات مالی نیست، بلکه در برخی مواقع حمایت عاطفی از اهمیت بیشتری برخودار است. بنابراین باید تمام مسائلی که منجر به افسردگی می‌شوند در نظر گرفته شود، چرا که افسردگی نیز منجر به خودکشی میشود.
مدیر گروه سلامت روان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی دزفول گفت: هسته مرکزی انسان آن نگاه فکری است که به خود دارد و وقتی که عزت نفس آدمی کمتر شود این احساس به او دست می‌دهد که دیگر بود و نبودش اهمیتی ندارد.
راه های پیشگیری از خودکشی
وی با بیان اینکه شناسایی و درمان بیماری افسردگی و سایر بیماری های روانپزشکی و اختلات در کودکان و نوجوانان گام بزرگی در پیشگیری از خودکشی است افزود: ۷۰درصد از افرادی که دچار بیماری روانپزشکی هستند برای درمان آن مراجعه به پزشک نمی‌کنند چرا که از نگاه جامعه و انگ بیماری روانی می‌ترسند و به اشتباه معتقدند بیماری آنها با گذشت زمان بهبود پیدا می کند.
منصوری با اشاره به اینکه می‌توان با درمان بیماران روانپزشکی بویژه بیماری افسردگی، آمار خودکشی را کنترل کرد، گفت: توصیف خودکشی بعنوان یک عمل تحسین آمیز و قهرمانانه و همچنین تولید و پخش فیلم داستان های واقعی در این بار موجب گسترش این عمل ناشایست در جامعه میشود.
به گفته وی باید هنگام نشر این اخبار با افراد دارای صلاحیت مانند دفتر سلامت روان گروه های روانپزشکی و گروه های سلامت علوم پزشکی مشورت شود و همچنین از واژه خودکشی موفق استفاده نشود زیرا بار منفی دارد.
مدیر گروه سلامت روان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی دزفول گفت: افرادی که پس از خودکشی زنده می‌مانند دچار عوارض جسمی و روحی بسیاری مانند فلج شدن، آسیب مغزی و اختلال در حافظه یادگیری می‌شوند بنابراین باید به افرادی که به دنبال جلب توجه و فرار از مشکلات زندگی، دست به همچین عملی می‌زنند این موارد را یادآور شد.
